Мускат мăйăрĕ /мускатный орех/ — йывăç çимĕçĕн вăрринчен тунă техĕмлĕх. Мускат йывăçĕ 100 çул ытла ÿсет, çимĕçне вара çамрăк чухне, малтанхи 40 çул çеç лайăх парать. Çимĕçĕ абрикос пысăкăш, пиçсе çитсен варринчен çурăлать, ăшĕнче — хыт хупăллă вăрă. Шăпах ăна мускат мăйăрĕ теççĕ. Унпа çынсем авалах сипленнĕ, апат-çимĕçе техĕмлетнĕ, сывлăша ырă шăршă кĕртнĕ. Çак йывăçа тропик çĕршывĕсенче çитĕнтереççĕ.
Хальхи вăхăтра япала туянмасăр никам та пурăнаймасть. Пĕриншĕн туянасси — киленĕç, хăпартлану пулсан, теприншĕн — пуçа ыраттаракан пулăм. Пĕри ăçта, мĕн туянмаллине, япалан чăн хакне тĕрлĕ журнал-буклетсăрах лайăх пĕлсе тăрать, тепри вара лавккаран лавккана çÿресе хăшкăлать, килĕшÿллĕ, пахалăхлă, юрăхлă япала тупайманнипе вĕчĕрхенет.
Пилеш кайăкĕ тĕнчипех анлă сарăлнă. Унăн 60 яхăн тĕсне палăртаççĕ. Хăшĕсем пысăкрах кĕлеткеллĕ, хăшĕсем пĕчĕк. Вĕсене пилеш кайăкĕ йышĕнчисем тесе палăртаççĕ.
Пилеш кайăкĕ шăнкăрч хыççăнах вĕçсе килет. Кайăка асăрхиччен сассине илтетĕн, унтан сасă тăрăх юрăçа шыратăн.
Кĕркунне пилеш кайăкĕ хăвăрт вĕçсе каймасть, тăранса пурăнмалли çителĕклĕ, пилеш ăнса пулсассăн, вăл раштав уйăхĕсенелле çеç пĕчĕккĕн кăнтăр еннелле куçса пырать.
«Хунав» кружок членĕсем, Элĕк районĕ, Юнтапа шкулĕ /ертÿçи — Леонтьева З.И./.
8-мĕш «а» класра вĕренекенсем, Çĕнĕ Шупашкар, 19-мĕш шкул /вĕрентекенĕ — Николаева Г.Л./.
Автономова Диана, 7-мĕш класс, Тăвай районĕ, Тĕмер шкулĕ.
Адюкова Дарья, Шупашкар, 10-мĕш шкул /вĕрентекенĕ — Анисимова Юлия Елисеевна/.
Адюкова Юлия, 10-мĕш «э» класс, Елчĕк районĕ, Елчĕк шкулĕ /вĕрентекенĕ — Каринкина Г.В./.
Чăвашла верси
Русская версия
Кунта ĕçлекенсен те, вĕренекенсен те пысăк савăнăç — кĕркунне вĕренÿ çулне çĕнĕ пĕлÿ çуртĕнче пуçланă вĕсем. Вăл аякранах илемлĕн курăнса ларать, ачасене кунсеренех хăй патне кăчăк туртать. Ара, кивĕ шкулпа танлаштарма та çук-çке ăна, хальхи пин хут лайăхрах.
