Вĕçенкайăк

17 Чÿк, 2016

Кăсăя

— Чи, чи, кăсăя, ăçта каян кăсăя? — юрлаттăмăр ача чухне юрă урокĕсенче класĕпех. Кайăкĕпе паллаштарнă-ши, астумастăп. Халĕ ялта пурăнакансем те çут çанталăкпа сахалрах хутшăнаççĕ мар-и? Кайăк-кĕшĕкпе паллашас тесен тăван тавралăхпа тачă хутшăнмалла, уй-хир, вăрман пурнăçне сăнама пĕлмелле.

Кăсăя хĕл каçма кăнтăра вĕçмест, çулла вăрманта пурăнма кăмăллать, хĕлле апат çитменнипе ял-хулана явăçать. Чĕпĕ кăларать. Пуçĕ, çуначĕсем, хÿри тĕксĕм сăрă, хырăмĕ, ăмри сарă. Мĕн пĕлни те çакă çеç. Эппин, çывăхрах паллашар-ха унпа.

Кил-çурт, хушма хуçалăх
Ял хуçалăхĕ
Вĕçенкайăк
24 Авăн, 2015

Тaрна кунĕ

Сентябрĕн иккĕмĕш вырсарникунĕнче Пĕтĕм тĕнчери тăрна кунне паллă тăваççĕ. Тăрна - питĕ авалхи кайăк. Вĕсен малтанхи тĕсĕсем 40-60 млн çул каяллах пулнă теççĕ ăсчахсем. Тăрнасен тĕп килĕ - Çурçĕр Америка, унтан вĕсем Азине, каярах Африкăна, Австралине сарăлнă. Хальхи вăхăтра тăрнасем Антарктидăпа Кăнтăр Америкăсăр пуçне пур çĕрте те тĕл пулаççĕ. Хĕл каçма Иран тата Инди çĕршывĕсене вĕçеççĕ. Пурĕ тăрнасен 15 тĕсне /вид/ палăртнă. Вĕсенчен 7 тĕсĕ Раççейре тĕл пулать. Хăшпĕр тĕсне Хĕрлĕ кĕнекене кĕртнĕ.

Кил-çурт, хушма хуçалăх
Ял хуçалăхĕ
Вĕçенкайăк
22 Ака, 2015

"Эпĕ çитрĕм - илтрĕр-и?"

Апрель пуçламăшĕнче тăван ял, Шупашкар районĕнчи Çĕньял, çывăхĕнчи вăрманта /10 га/ уçăлса çÿрерĕм. Тавах несĕлĕмĕрсене ăна пĕтĕмпех кăкласа пĕтерменшĕн.

Акă, умран шăнкăрчсем вĕçсе иртрĕç. Иртнĕ çулсенче пирĕн пата апрелĕн пĕрремĕш çурринче çеç çитетчĕç. Вăта Атăлçире мартра ăшă тăчĕ. Кайăксем чĕпĕ кăларма васкарĕç: кăнтăртан çурçĕр еннелле талпăнчĕç.

Хыпар
Ял хуçалăхĕ
Вĕçенкайăк
18 Раштав, 2014

Хресчене пулăшать

Кăшлакан чĕрчунпа, çĕлен-калтапа тăранакан кайăксенчен республикăра анлăн, пĕрешкелрех сарăлни тата чи йышли - ахаль шаланкă /канюк/. Ăна курман-пĕлмен çын çук. Уй-хирте, çул çинче тÿпенелле пăхсан "сунара" тухнăскере часах асăрхатăн.

Хыпар
Ял хуçалăхĕ
Вĕçенкайăк